درآمدی بر الگوی رشد انسان براساس مفهوم‌‌شناسی تحولی نسبت عقل و قلب تعالیم قرآن کریم

نویسندگان

چکیده مقاله:

ارتباط ساحت‌های عاطفی و شناختی انسان همواره یکی از پرسش‌های مهم در حوزه‌ی انسان‌‌شناسی بوده است. در بخش اول این مقاله دو مفهوم عقل و قلب-به مثابه دو مفهوم محوری در انسان‌‌شناسی تحولی اسلامی- به ترتیب براساس انگاره‌ی «ربط» و «وحدت» توضیح داده شده‌اند. در بخش دوم مقاله سه نسبت «ظرفیت» «برابری» و «فعالیت» در رابطه‌ی بین عقل و قلب تحلیل شده است. در پایان، با بررسی حالات قلب، یک رابطه چرخشی-صعودی در محور حیات قلب و یک رابطه چرخشی-نزولی در محور ممات قلب بر اساس نقش عقلانیت و جهلانیت تبیین شده است که بر اساس آن روشن می‌شود که چگونه درجات متعالی‌‌تر در حالات قلب متضمن ظهور سطح بالاتری از عقلانیت می‌باشد و بالعکس. بنابراین شدت تعقل به مثابه برقرار کننده «ربط» شدیدتر بین باور‌های و واقعیت از سویی و انقیاد عواطف و عمل در شناخت‌ها از سوی دیگر منجر به ارتقاء مرتبه قلب خواهد شد. علاوه بر این به هم پیوستگی میان حالات قلبی و مراتب عقلانیت در انگاره اسلامی حاکی از آن است که شناخت و عمل به شناخت، در انقیاد حالات عاطفی انسان قرار دارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

الگوی گرایشی رشد فرهنگی انسان از دیدگاه قرآن کریم

در این پژوهش می‌کوشیم با هدف ارتقای کیفی رویکرد فرهنگی به قرآن کریم، الگوی گرایشی رشد فرهنگی انسان از دیدگاه قرآن را بیان کنیم. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی سامان یافته، و بر حسب دستاورد یا نتیجه تحقیق، از نوع توسعه‌ای - کاربردی، و از لحاظ هدف تحقیق، از نوع اکتشافی، و به لحاظ نوع داده‌های مورد استفاده، یک تحقیق کیفی است. این نوشتار «ضرورت­‌شناسی قرآن­‌پژوهی فرهنگی» را آغازگاهی برای تبیین هر...

متن کامل

الگوی اسلامی پیشرفت براساس مفاهیم قرآن کریم

جامعه ایران امروز بیش از هر زمان دیگری در پی کشف الگوهای اسلامی در عرصه های مختلف، بر اساس آموزه های اسلامی است. در این راستا این سؤال مطرح م یشود که الگوی اسلامی پیشرفت بر اساس مفاهیم قرآن کریم چیست؟ در پاسخ، این مدعا ارائه شده که الگوی پیشرفت قرآنی الگویی است که رهبران الهی با هدف تحقق سعادت دنیوی و اخروی (حیات طیبه) در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و... با تأکید بر منابع وحیانی و بشر...

متن کامل

الگوی اسلامی پیشرفت براساس مفاهیم قرآن کریم

جامعه ایران امروز بیش از هر زمان دیگری در پی کشف الگوهای اسلامی در عرصه های مختلف، بر اساس آموزه های اسلامی است. در این راستا این سؤال مطرح م یشود که الگوی اسلامی پیشرفت بر اساس مفاهیم قرآن کریم چیست؟ در پاسخ، این مدعا ارائه شده که الگوی پیشرفت قرآنی الگویی است که رهبران الهی با هدف تحقق سعادت دنیوی و اخروی (حیات طیبه) در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و... با تأکید بر منابع وحیانی و بشر...

متن کامل

درآمدی بر کارکردهای وقف با تأکید بر آیات قرآن کریم

نوع دوستی و ترحم و تمایل به احسان و خوبی ریشه در فطرت انسان ها دارد و از این رو سنت حسنه وقف ریشه در ذات انسان ها داشته و قبل از اسلام در ادیان سابق هم بوده است. اسلام هم سیره‌ی جاری ادیان و ملل پیشین را به عنوان‌ یک عمل نیکو و مقبول تأکید‌ کرده‌ است، ولی بعد از پیدایش اسلام این سنت پسندیده رونقی دیگر گرفت و با اثر پذیری از جهان بینی اسلامی و برخورداری از پشتوانه احکام شرعی به شکلی استوار و جهت...

متن کامل

درآمدی بر تفسیر زنجیره ای قرآن کریم

پیچیدگی ابعاد مختلف زندگی بشر، نیازمندی های نوینی را در جامعه امروز پدید آورد، که پاسخگویی به آن نیازمند ارائه یک نگرش جامع و یکپارچه، نسبت به تمامی ابعاد وجودی انسان و زندگی او بود. اگرچه نگرش جامع نسبت به قرآن امری است که پیشینه آن را می توان از پدید آمدن علم تناسب تا نگرش وحدت موضوعی سوره های قرآن در دوران معاصر، رد یابی نمود، ولی لازم است تا در ادامه گام های تفسیری گذشته و پس از تلاش های ...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 5  شماره 2

صفحات  139- 158

تاریخ انتشار 2020-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023